De rol van technologie in het vieren van feestdagen

Geschreven door onze expert Yael Prenger

Sinterklaas is net achter de rug. De website van het rijmwoordenboek werd weer overspoeld met miljoenen bezoekers. Echter zijn er ook steeds meer mensen die de hulp inschakelen van CHATGPT en hun gedichten op die manier in elkaar zetten. Dit laat maar weer zien hoe technologie een steeds grotere rol speelt in ons leven, vooral tijdens de feestdagen. 

Generaties veranderen en technologie verandert mee. Of je nu je familiebijeenkomsten plant via Datumprikker.nl of je kerstcadeautjes online shopt, technologie maakt alles een stuk makkelijker. 

In dit artikel duiken we in de wonderlijke wereld van tech tijdens de feestdagen. Van virtuele kerstmarkten waar je kunt rondstruinen in Virtual Reality (VR) tot Artificial Intelligence (AI) die je helpt de perfecte cadeaus voor familie en vrienden te vinden. We bekijken niet alleen wat we nu al doen, maar ook wat de toekomst in petto heeft voor onze feesttradities. Hoe brengt technologie ons dichter bij elkaar, zelfs als we fysiek ver van elkaar verwijderd zijn?

Vroeger was alles beter, toch?

Als we een klein stukje terug gaan in de tijd, zien we dat de technologie echt een inhaalslag heeft gemaakt. Negen jaar geleden deed Microsoft onderzoek naar het gebruik van technologie tijdens de feestdagen. Dertigduizend Europeanen deden mee aan dit onderzoek. De verrassende uitkomst was dat Nederlanders tijdens de feestdagen de minste berichten verstuurden van heel Europa en het minst gebruik maakten van technologische snufjes. Ook videobellen met verre familie of vrienden was nog niet echt geaccepteerd of mogelijk; slechts 23% van de Nederlanders deed dit. We stonden dan wel weer in de top-3 van landen met de meeste kerstselfies.

Deze cijfers staan in groot contrast met de rol die technologie op dit moment speelt tijdens de feestdagen. Technologische snufjes zorgen er langzaamaan voor dat tradities veranderen.

Technologie vandaag de dag

Dat AI steeds vaker gebruikt wordt bij het schrijven van Sinterklaasgedichten, dat bleek dit jaar uit onderzoek van RTL Nieuws. Maar laten we eens kijken naar andere manieren waarop de technologie en rol speelt in de periode rondom de feestdagen….

Plannen van de geschikte datum

Het gebruik van technologie begint eigenlijk al voordat de feestdagen aanbreken, namelijk bij het plannen van een dag. De één viert graag kerst op kerstavond, terwijl de avond een voorkeur heeft voor tweede kerstdag. En wat denk je van Oud & Nieuw? Daar waar de één aan de borrel wil, wil de ander juist liever spelletjes doen. Om dat allemaal op één lijn te krijgen maak je handig gebruik van planningstools zoals Datumprikker. Deze tool maakt het mogelijk om in een paar simpele stappen op eenvoudige manier groepsafspraken te plannen.

Cadeaukeuze

Als de datum vaststaat, komt het volgende deel waarin technologie weer van zich laat horen, namelijk de keuze van cadeautjes. Keuzestress rondom de keuze voor cadeaus voor vrienden of familie wordt steeds vaker uitbesteed aan AI. 

Met genoeg informatie over de persoon in kwestie en specifieke prompts kan AI in een paar tellen een waslijst aan cadeau-ideeën voorschotelen, allemaal persoonlijk afgestemd. Heb je een familielid dat van lezen houdt? Websites zat die op basis van leesgewoontes en favoriete genres met leuke boeksuggesties op de proppen komen, met boeken waar je zelf echt niet zo snel aan zou denken. Daarnaast zijn er ook handige websites waarop je eenvoudig een verlanglijstje kunt samenstellen en delen met anderen. Deze tools bieden vaak de mogelijkheid om cadeaus automatisch af te strepen wanneer ze gekocht zijn, zodat er geen dubbele cadeaus ontstaan. Zo maak je het geven én ontvangen van cadeaus nog efficiënter en leuker!

Online uitzoeken en bestellen

Als we dan eenmaal besloten hebben wat voor cadeautjes er gekocht moeten worden, steunen we ook daarbij op technologie. Cadeautjes voor geliefden bestellen was nog nooit zo makkelijk. Met opties zoals one click checkout en bestellen via social media platforms is het aankoopproces razendsnel geworden.

Platforms zoals Instagram en TikTok hebben ingebouwde winkelmogelijkheden, waarbij je cadeaus direct kunt bestellen vanuit een advertentie of post. Daarnaast maken QR-codes het mogelijk om direct een specifieke pagina of aanbieding te openen, wat vooral handig is bij speciale feestacties.

Voor wie liever geen pakketje thuis laat bezorgen, bieden bestelboxen een mooie uitkomst: je bestelt online en haalt je cadeau de volgende dag op bij een afhaalpunt naar keuze.

Een database aan recepten

De cadeautjes zijn geleverd en de feestdagen staan nu echt op het punt van beginnen. Dat betekent dat er gekookt moet worden en dus moeten er leuke recepten gevonden worden. Inspiratie nodig? Apps zoals Pinterest en Instagram staan vol met creatieve kerstrecepten en kooktips, handig gecategoriseerd op thema en dieetwensen. In andere woorden, zelfs voor het koken maken we gebruik van de technologie. 

Ook maaltijd- en receptenapps bieden slimme oplossingen: voer de gewenste ingrediënten en het aantal personen in en je krijgt in een paar seconden de perfecte maaltijdopties. Voor wie het nog makkelijker wil, zijn er zelfs apps waarbij je direct de benodigde boodschappenlijst kunt genereren en koppelen aan een supermarktbestelling. Zo tover je in een handomdraai een feestelijke maaltijd op tafel!

Een helpende hand in de keuken

Technologie blijft niet beperkt tot het beeldscherm, ook in de keuken zijn de slimme keukenapparaten niet meer weg te denken. Een oven die zelf weet hoelang de aardappelen in de oven moeten en honderden tutorials voor het bereiden van het lekkerste kerstrecept.

De hele familie samen aan tafel, of ze nou hier zijn of niet

Ook aan de eettafel zelf maken we nog gebruik van technologische snufjes. Familieleden die ver weg wonen of op reis zijn, worden opgeroepen om er zo toch een beetje bij te kunnen zijn. Videobellen via WhatsApp, Zoom en Skype zijn hiervoor hele mooie oplossingen die ervoor zorgen dat families ongeacht de omstandigheden elkaar kunnen zien. En niet alleen om elkaar even te spreken, hele kerstdiners worden zo gezamenlijk beleefd. Samen cadeautjes uitpakken is op deze manier óók gezellig.

En nog vele andere toepassingen van tech

Buiten de kerstdagen zelf en de voorbereiding ervan, is er natuurlijk ook een hoop voorpret vooraf aan de feestdagen. En ook hierin is de technologie alom zichtbaar…

  • Virtuele sing-a-long. Een koor of optreden dat niet gebonden is aan locatie, maar waarbij de stemmen over de hele wereld samenkomen door het gebruik van technologie. Steeds vaker nemen mensen deel aan online kerstkoren, waar ze samen zingen met mensen van over de hele wereld. Hetzelfde geldt voor concerten. Online concerten winnen steeds meer aan populariteit en zijn steeds vaker de achtergrond tijdens een kerstdiner of gezellig samen zijn.
  • Virtuele wereld voor kinderen. Het bekendste voorbeeld hiervan is natuurlijk het Sinterklaasjournaal. In de aanloop naar Sinterklaas leven duizenden kinderen in Nederland mee met de avonturen van Sinterklaas en zijn Pieten door elke avond het Sinterklaasjournaal te kijken. Het neemt ze mee in een verhaallijn zonder dat ze er fysiek bij aanwezig zijn.
  • Wenskaarten en online adventskalenders. Waar we jaren geleden nog vaak met papier, lijm en een schaar foto’s uitknipten om elkaar een handgemaakte kerstkaart te sturen, gaan deze kaarten nu vooral via de digitale weg. Online kerstkaarten, maar ook duurzame alternatieven voor papier, worden steeds populairder door de vele mogelijkheden die ze bieden. Wat betreft design is er voor ieder wat wils en inspiratie is er alom te vinden. Ook online adventskalenders zijn hot ‘n happening en een leuke manier om af te tellen tot kerstavond.
  • Slimme decoraties en licht. Waar we vroeger afhankelijk waren van de kerstlampjes in de kerstboom, is er nu een heel scala aan mogelijkheden bijgekomen. Slimme verlichting maakt het mogelijk om een gezellige kerstsfeer te creëren. Vergeet ook de technologische decoratie niet, met kerstballen die licht geven en kerstbomen die ingebouwde lichtjes hebben.
  • Gezamenlijke afspeellijsten. Geen zorgen meer over of iedereen de muziek wel leuk vindt tijdens de feestdagen. Door simpelweg een gedeelde afspeellijst te maken via bijvoorbeeld Spotify, kan iedereen zijn of haar favoriete nummers toevoegen. Hetzelfde wordt gedaan met kerstfilms en -series.
  • Connecten via social media. Het is een open deur, maar we trappen hem toch in. Social media is dé plek waar de feestdagen naar voren komen. Grote accounts lanceren campagnes of grote give-aways, en de filters op Instagram en Snapchat zijn volledig in het thema van bijvoorbeeld kerst.

goed gespot


 

Zakelijk

Inzetten van AI als ondernemer voor kerstcadeautjes op de werkvloer

Ook op de werkvloer speelt technologie een steeds grotere rol tijdens de feestdagen. Het vinden van een geschikt kerstcadeau voor collega’s of medewerkers kan een behoorlijke uitdaging zijn. Denk bijvoorbeeld aan hoe lastig het is om iets persoonlijks te bedenken voor een divers team, terwijl je ook het risico wilt vermijden dat een cadeau verkeerd wordt opgevat.

Hier biedt Artificial Intelligence (AI) een praktische oplossing. Door gebruik te maken van AI kun je cadeaus personaliseren op basis van voorkeuren en interesses. Met input zoals hobby’s, dienstjaren of algemene voorkeuren genereert AI suggesties die niet alleen passend zijn, maar ook origineel. Stel, een collega houdt van koken: de AI kan dan een mooi kookboek of handige keukenaccessoires aanbevelen.

Naast tijdswinst biedt deze aanpak ook schaalbaarheid. Voor kleine bedrijven tot grote organisaties met honderden werknemers kan AI dit proces eenvoudig maken. Uiteraard is het belangrijk dat dit op een ethische manier gebeurt, waarbij persoonlijke gegevens met zorg en toestemming worden verwerkt.

Het resultaat? Een attent cadeau dat laat zien dat er écht aandacht is besteed aan de keuze. Dit versterkt niet alleen de waardering op de werkvloer, maar draagt ook bij aan een positieve sfeer tijdens de feestdagen.


 

Technologie en sociale verbondenheid

Technologie en kerstviering is een interessant onderzoeksgebied, wat dan ook regelmatig onder de loep genomen is. Zo is bijvoorbeeld onderzocht hoe technologie kan worden geïntegreerd in kersttradities om sociale verbondenheid te versterken. Dit werd gedaan door middel van ontwerpen van onder andere interactieve adventskalenders en kerststallen die geluid maakten of foto’s lieten zien. De resultaten gaven aan dat de kalender door iedereen als een positieve toevoeging aan de kersttraditie ervaren werd. Wel werd duidelijk dat er een dunne lijn is tussen technologie die bijdraagt aan de feestvreugde en technologie die de persoonlijkheid en gezelligheid vermindert. Een voorbeeld hiervan zijn kerstdecoraties met ingebouwde schermpjes of geluidseffecten, zoals kerstballen die meldingen of video’s kunnen tonen. Hoewel het hartstikke innovatief is, bleken ze toch veel af te doen aan het gezamenlijke kerstgevoel. Kortom, technologie tijdens de feestdagen moet vooral gericht zijn op het bevorderen van gezamenlijke ervaringen en minder op individuele interacties.

Een belangrijk onderzoek naar de rol van technologie bij de feestdagen vond plaats in 2023. Er werd gekeken naar de virtuele interacties en de diepgang ervan, de manier waarop mensen technologische innovaties integreren in hun feesttradities en op welke manier de technologie sociale intimiteit en gemeenschapservaringen tijdens kerst bemiddelt.

De uitkomsten waren als volgt: Voor videobellen gold dat het een mooie manier is om familieleden of vrienden die zich op afstand bevinden te betrekken bij een sociale gelegenheid, maar dat de fysieke intimiteit mist. Een scherm is een manier om emotionele verbinding aan te gaan, maar het echte gevoel van samenzijn ontbreekt toch. Voor online winkelen bleek ook dat het afdoet aan de persoonlijke touch die feestdagen meestal brengen. Online winkelen en versturen is praktisch en het bespaart tijd, maar de verbinding van iemand fysiek het cadeau overhandigen ontbreekt. We kunnen dus wel zeggen dat de technologie de definitie van ‘cadeau geven’ aan het veranderen is. Kerkdiensten worden ook steeds vaker online uitgezonden. Het voordeel hieraan is dat de deelname voor iedereen makkelijker is, maar ook hier wordt de gedeelde energie van fysiek samenkomen gemist. Ten slotte keek het onderzoek naar technologische decoraties, zoals slimme verlichting en augmented reality (AR), die interactieve en meeslepende ervaringen bieden. Echter is het nog altijd geen vervanging voor de traditionele versiering, omdat deze een grote emotionele betekenis mee kunnen brengen.

Omdat er tussen mensen een groot verschil is tussen de toegankelijkheid van technologie, is de kans op ongelijkheid tijdens feestdagen groot. Zoals ook al eerder aangegeven zorgen de virtuele alternatieven voor uitkomst bij grote afstand, maar is de interactie niet te vergelijken met elkaar in het echt zien.

Als we kijken naar het algemene beeld, is het duidelijk dat de digitale wereld veel kan bijdragen aan de manier waarop de feestdagen worden gevierd, maar dat de traditionele manier van vieren ons dicht aan het hart ligt. Technologie is een manier om de kersttradities te verrijken, maar duurzaam en ethisch verantwoord is een ‘must’. Vooruitblikkend lijkt het erop dat technologische snufjes die tradities versterken zonder verbinding en gemeenschapszin te verliezen, op de lange termijn het belangrijkst zijn.

Conclusie

Terwijl we de digitale wereld steeds meer integreren in onze feesttradities, blijft de kracht van persoonlijke connectie centraal staan. Technologie biedt ons de kans om creatiever en inclusiever te vieren, zoals met AI-gegenereerde Sinterklaasgedichten of virtuele familiebijeenkomsten. Maar laten we niet vergeten dat technologie een aanvulling moet zijn, geen vervanging.
Toekomstgericht kunnen we ons voorstellen hoe innovaties zoals augmented reality de beleving van feestdagen verder zullen verrijken. Wat dacht je van een VR-kerstmarkt die je thuis met je gezin kunt beleven? Of slimme kerstkaarten die niet alleen een boodschap overbrengen, maar ook een klein gedicht voordragen?

Net zoals technologie ons dit jaar heeft geholpen om originele rijmpjes te maken, zal het ons in de toekomst blijven ondersteunen bij het creëren van memorabele feestdagen. Misschien inspireert het ons zelfs om nieuwe tradities te bedenken. Dus pak dat digitale hulpmiddel, maar vergeet niet om met een warme glimlach je cadeautjes persoonlijk te overhandigen—of je nu aan tafel zit of achter een scherm.

 


Bronnen

Deel dit artikel

Picture of Yael Prenger

Yael Prenger

Een schrijvende shorttracker, dat is wie ik ben. Het grootste deel van mijn tijd besteed ik aan trainen voor het schaatsen. In de uren daartussen kan ik mijn ei kwijt in schrijven, of liever gezegd ‘spelen met taal’. Ik houd ervan te bouwen aan verschillende zinsstructuren, te experimenteren met woorden en geniet van de uitdaging om elke keer een mooi en logisch artikel in elkaar te zetten. Geen clichés, maar juist vernieuwing. Goed leesbaar, maar toch informatief en boeiend. Net als bij mijn eigen trainingen is het elke keer een kwestie van proberen te verbeteren, maar dan met taal. Met een talenstudie als achtergrond en verder een grote liefde voor lezen, is schrijven echt iets waar ik graag mijn tijd aan besteed.

Ook interessant

Meer informatie over De rol van technologie in het vieren van feestdagen

Vul het formulier in of neem direct contact op

luc.van.koningsbrugge@kompaspublishing.nl